روانشناسی سوگ | راهکارهایی برای درمان سوگ
سوگ یک اتفاق اجتناب ناپذیر در زندگی همه ماست. و کسی نیست که سوگ را تجربه نکرده باشد. یا تجربه نکند. روانشناسی سوگ می گوید سوگ یک مشکل نیست که قرار باشد آن را حل کنید.
چرا که برخی از افراد فکر می کنند که برای سوگ باید به دنبال راه حل باشند. و هرچه زودتر آن را حل و فصل کنند. در صورتی که اینگونه نیست.
سوگ یک تجربه است که برای همه پیش می آید. افرادی که دچار سوگ می شوند، نمی توانند از خودشان توقع داشته باشند که بعد از اتمام دوره سوگواری به حالت اولیه بازگردند.
چرا که از دست دادن یک رویداد مهم است. که ما و شرایط زندگی مان را تغییر می دهد. ما عزاداری می کنیم. برای پذیرفتن آن تلاش می کنیم. رشد می کنیم و رو به جلو حرکت می کنیم.
کسانی که سوگ را تجربه می کنند، مجبور نیستند در این اتفاق به دنبال معنا یا نکته مثبت باشند. در ادامه به بررسی مراحل سوگ و راهکارهایی برای درمان سوگ می پردازیم. برای مشاوره تلفنی و مشاوره روانشناسی، کافیست با مشاورین مرکز پیام مشاور تماس بگیرید.
مراحل سوگ:
روانشناسی سوگ می گوید: سوگ واکنش به هر گونه فقدان یا از دست دادن است. فرد مبتلا به سوگ معمولا باید فرایندی را طی کند و از پنج مرحله اساس بگذرد. تا بتواند به پذیرش برسد. به عبارت دیگر می توان گفت: سوگ یک فرایند در پنج مرحله است:
1- مرحله انکار و شوک:
در این حالت، انکار نوعی واکنش دفاعی می باشد که فرد را از پذیرش فقدان دور می کند. چرا که فردی که دچار فقدان شده است. در ابتدا گیج و منگ به نظر می رسد. این مرحله معمولا چند ساعت تا چند هفته طول می کشد.
2- مرحله خشم:
در این مرحله باورهای اساسی فرد در مورد عدالت، دنیا و حتی معنویات زیر سوال می رود. و مدام این سوال را می رسد که چرا این اتفاق برای ما رخ داد؟ این خشم ممکن است معطوف به متخصصان سلامت، پزشکان، دولت و یا حتی خدا باشد.
3- مرحله چانه زنی:
نشونه این مرحله اینه که فرد مدام می گوید اگر زودتر رسیده بودم، اگر زودتر رسیده بودم، اگر بیشتر مراقبش بودم، اگر اون دارو رو به جای اون یکی داده بودم و این اتفاق نمی افتاد.
4- مرحله افسردگی:
افسردگی می تواند هم ناشی از فقدان و هم ناشی از فشارهای وارده در اثر مشکلات جانبی باشد. که علائمی مثل تجربه غم، ناامیدی، درماندگی، در مواردی افکار خودکشی، کناره گیری، آشفتگی، کم اشتهایی یا پراشتهایی را به همراه دارد.
5- مرحله پذیرش:
در این مرحله فرد می پذیرد که با تمام سختی ها و تلخی ها این اتفاق برای او افتاده است. و می پذیرید که این اتفاق در کنار او وجود دارد. در بهترین لحظات زندگی هم این اتفاق در کنار او هست. و باید در گوشه ای از زندگی اش آن را بپذیرید.
راهکارهایی برای درمان سوگ:
هدف اصلی تمامی روانشناسان در درمان سوگ این است که فرد داغدیده سریعتر بتواند به مرحله پذیرش برسد. در اینجا به برخی از راهکارهایی می پردازیم. که روند رسیدن به پذیرش را تسریع می کند.
1- احساسات خود را بپذیرید:
غم و غصه خود را بپذیرید. به خودتان حق بدهید. که برای اتفاق افتاده شده ناراحت و پریشان باشید. از حالی که دارید خجالت نکشید. شما داغدار هستید. و باید ناراحت باشید.
2- از دیگران کمک بگیرید:
لازم نیست خود را قوی نشان دهید. و به گونه ای رفتار کنید که گویی اتفاقی نیوفتاده است. بهتر است که دوستان و اقوام را در جریان احساسات خود بگذارید. با آنها صحبت کنید. درد دل کنید. و به قول معروف شانه ای برای گریه کردن ییدا کنید.
3- مراجعه به روانشناس:
اگر در فرایند سوگ احساس ناتوانی شدیدی داشتید حتما از یک روانشناس در این مورد کمک بگیرید. روانشناس با علمی که دارد می تواند شما را سریعتر و بهتر به مرحله پذیرش برساند.
4- برای خود زمان تعیین نکنید:
بعد از داغ به دنبال تعیین زمان نباشید. یعنی به خودتان نگویید مثلا 40 روز گذشت چرا هنوز حالم بد است. خودتان را رها کنید تا فرایند سوگواری شما طی شود.
5- انجام دادن خودمراقبتی:
از خودتان مراقبت کنید. و به نیازهای جسمی و روانی خود در دوران سوگ اهمیت بدهید.
6- از دست ندادن روابط اجتماعی:
با محدود کردن روابط اجتماعی دوره سوگ شما طولانی تر می شود. سعی کنید ارتباط بگیرید و در مورد حال بدتان با دیگران صحت کنید.
7- برگذاری مراسم:
این کار باعث می شود دیگران در مراسم شما حضور پیدا کنند و در مورد عزیز از دست رفته صحبت کنند. این مورد به تسریع در پذیرش شما کمک می کند.
باید های تسلیت گفتن:
در این قسمت می خواهیم بگوییم که اطرافیان فرد داغدیده چه باید بکنند. روانشناسی سوگ می گوید در اصل چند کار مهم وجود دارد که برای همدلی کردن با کسی که عزادار است می توانیم انجام دهیم:
1- ابراز همدردی:
خیلی ساده به او بگویید از شنیدم این خبر خیلی ناراحت شدم. می فهمم که شرایط خوبی ندارید و حالتان بد است.
2- فعالانه گوش دهیم:
وقتی فرد عزادار شروع به صحبت کردن می کندفعالانه و بدون قضاوت گوش دهیم. فعالانه گوش دادن یعنی حواسمان را جمع کنیم. تایید کنیم. فرد عزادار را در آغوش بگیریم. بین حرف او نپریم و از زبان بدن مناسبی استفاده کنیم.
3- دغدغه ها را برطرف کنیم:
اگر کاری هست که از دستمان بر می آید قبل از اینکه منتظر باشیم که از ما درخواست کنند، انجام دهیم. و سعی کنیم از دغدغه های فرد داغدار بکاهیم.
4- پوشش مناسب انتخاب کنیم:
در مراسمات از لباس مشکی استفاده کنید. اما اگر به هر دلیلی دوست نداشتید که مشکی بپوشید از لباس رنگ تیره استفاده کنید.
5- مراقب معاشرت هامون باشیم:
از بگو بخند کردن با بقیه مهمان ها بپرهیزید. در مورد کیفیت مراسم نظر ندهید. همچنین در مورد موضوعات حاشیه ای بحث نکنید.
6- پرهیز از مقایسه کردن:
اگر خودتان کسی را از دست داده اید به فرد سوگوار نگویید که منم مثل تو بودم اما زمان همه چیز را حل می کن. هر سوگ برای خودش منحصر به فرد است.
7- نصیحت کردن تقدیری و مذهبی:
از اینکه به فرد بگویید خواست خدا بوده. توی کار خدا نمیشه دخالت کرد پرهیز کنید.