روانشناسی سوگ | راهکارهایی برای درمان سوگ

سوگ یک تجربه اجتناب‌ناپذیر است که همه ما در زندگی‌مان با آن مواجه می‌شویم. هیچ‌کس نیست که سوگ را تجربه نکرده باشد یا تجربه نکند. روانشناسی سوگ می‌گوید که سوگ یک مشکل نیست که باید فوراً حل شود.

خیلی از افراد فکر می‌کنند باید برای سوگ خود راه‌حل پیدا کنند و هرچه سریع‌تر آن را پشت سر بگذارند. اما واقعیت این است که سوگ یک فرآیند طبیعی است و نیازمند زمان است. 

وقتی سوگ را تجربه می‌کنیم، نباید انتظار بازگشت به حالت اولیه را داشته باشیم، زیرا از دست دادن، زندگی را تغییر می‌دهد. در این مسیر، عزاداری می‌کنیم، می‌پذیریم و رشد می‌کنیم. و در صورتی که علائم افسردگی داشته باشید باید از درمان های حرفه ای کمک بگیرید.

اگر به مشاوره تلفنی نیاز دارید، می‌توانید از خدمات روانشناسی آنلاین و مرکز پیام مشاور بهره‌مند شوید. در ادامه، مراحل سوگ و روش‌های مؤثر برای کمک به درمان آن را بررسی خواهیم کرد.

مراحل روانشناسی سوگ:

روانشناسی سوگ می گوید: سوگ واکنش به هر گونه فقدان یا از دست دادن است. فرد مبتلا به سوگ معمولا باید فرایندی را طی کند و از پنج مرحله اساس بگذرد. تا بتواند به پذیرش برسد. به عبارت دیگر می توان گفت: سوگ یک فرایند در پنج مرحله است:

1- مرحله انکار و شوک:

در این مرحله، فرد نمی‌تواند واقعیت از دست دادن را بپذیرد و ممکن است احساس کند که این اتفاق رخ نداده است. این مرحله می‌تواند به صورت موقتی باشد و فرد تلاش می‌کند تا به زندگی قبلی خود بازگردد.  

2- مرحله خشم:

در این مرحله باورهای اساسی فرد در مورد عدالت، دنیا و حتی معنویات زیر سوال می رود. و مدام این سوال را می پرسد که چرا این اتفاق برای ما رخ داد؟ این خشم ممکن است معطوف به متخصصان سلامت، پزشکان، دولت و یا حتی خدا باشد.   

3- مرحله چانه زنی:

نشونه این مرحله اینه که فرد مدام می گوید اگر زودتر رسیده بودم، اگر بیشتر مراقبش بودم، اگر اون دارو رو به جای اون یکی داده بودم و… این اتفاق نمی افتاد.       

4- مرحله افسردگی:

افسردگی می تواند هم ناشی از فقدان و هم ناشی از فشارهای وارده در اثر مشکلات جانبی باشد. که علائمی مثل تجربه غم، ناامیدی، درماندگی، در مواردی افکار خودکشی، کناره گیری، آشفتگی، کم اشتهایی یا پراشتهایی را به همراه دارد.       

5- مرحله پذیرش:

در این مرحله فرد می پذیرد که با تمام سختی ها و تلخی ها این اتفاق برای او افتاده است. و می پذیرید که این اتفاق در کنار او وجود دارد. در بهترین لحظات زندگی هم این اتفاق در کنار او هست. و باید در گوشه ای از زندگی اش آن را بپذیرید.

نحوه برخورد با سوگ

روانشناسی سوگ به این نکته اشاره می‌کند که سوگ یک فرآیند منحصر به فرد است و هیچ روش یکسانی برای همه افراد وجود ندارد. هر فردی ممکن است مراحل سوگ را به‌طور متفاوتی تجربه کند و زمان بهبودی آن‌ها نیز متفاوت باشد.

برای کمک به افرادی که در حال تجربه سوگ هستند، مشاوره روانشناسی می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. در این مشاوره‌ها، افراد می‌توانند احساسات خود را بیان کنند، به خود اجازه دهند تا با احساساتشان روبه‌رو شوند و استراتژی‌هایی برای پذیرش واقعیت و ادامه زندگی پیدا کنند.

راهکارهایی برای درمان سوگ:

هدف اصلی درمان سوگ این است که فرد داغدیده بتواند سریعتر و سالم‌تر به مرحله پذیرش برسد. در اینجا برخی از راهکارها برای تسریع این روند آورده شده است:

پذیرفتن احساسات خود:

غم و غصه خود را بپذیرید. به خودتان حق بدهید. که برای اتفاق افتاده شده ناراحت و پریشان باشید. از حالی که دارید خجالت نکشید. شما داغدار هستید. و باید ناراحت باشید.

کمک گرفتن از دیگران:

لازم نیست که خود را قوی نشان دهید یا وانمود کنید که هیچ اتفاقی نیفتاده است. صحبت کردن با دوستان، خانواده یا عزیزان می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را بیان کنید و احساس سبکی کنید. داشتن شانه‌ای برای گریه کردن می‌تواند روند درمان شما را تسریع کند.

مراجعه به روانشناس: (روانشناسی سوگ)

اگر احساس می‌کنید که قادر به کنترل احساسات و سوگ خود نیستید، بهتر است از یک روانشناس کمک بگیرید. روانشناس با تخصص و ابزارهای مناسب می‌تواند به شما کمک کند تا سریعتر و سالم‌تر به مرحله پذیرش برسید.

تنظیم زمان برای خودتان:

در فرآیند سوگ، به خودتان فشار نیاورید که باید سریع‌تر به حالت عادی بازگردید. اجازه دهید سوگواری خود به طور طبیعی پیش برود و به خودتان زمان بدهید تا به روند درمانی کامل برسید.

انجام خودمراقبتی: (روانشناسی سوگ)

در دوران سوگ، توجه به نیازهای جسمی و روانی خود اهمیت دارد. خودمراقبتی از قبیل خوردن غذای سالم، استراحت کافی و انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با شرایط کنار بیایید.

حفظ روابط اجتماعی: (روانشناسی سوگ)

قطع روابط اجتماعی می‌تواند به طولانی‌تر شدن دوره سوگ منجر شود. ارتباط با دیگران و صحبت کردن در مورد احساساتتان می‌تواند به شما در کنار آمدن با این وضعیت کمک کند و احساس تنهایی را کاهش دهد.

برگزاری مراسم سوگواری:

برگزاری مراسم و گردهمایی‌های سوگواری به شما این فرصت را می‌دهد که با دیگران در مورد سوگ خود، صحبت کنید. این کار می‌تواند به شما در پذیرش واقعیت و تسریع در روند بهبودی کمک کند. همچنین، حضور دیگران در این مراسم می‌تواند حمایت و تسلی خاطر بیشتری را برای شما به ارمغان بیاورد.

چگونه تسلیت بگوییم؟

در این قسمت می خواهیم بگوییم که اطرافیان فرد داغدیده چه باید بکنند. روانشناسی سوگ می گوید در اصل چند کار مهم وجود دارد که برای همدلی کردن با کسی که عزادار است می توانیم انجام دهیم:

ابراز همدردی: خیلی ساده به او بگویید از شنیدم این خبر خیلی ناراحت شدم. می فهمم که شرایط خوبی ندارید و حالتان بد است.

فعالانه گوش دهیم: وقتی فرد عزادار شروع به صحبت کردن می کند فعالانه و بدون قضاوت گوش دهیم. حواسمان را جمع کنیم، تایید کنیم، و فرد عزادار را در آغوش بگیریم. بین حرف او نپریم و از زبان بدن مناسبی استفاده کنیم.  

دغدغه ها را برطرف کنیم: اگر کاری هست که از دستمان بر می آید قبل از اینکه منتظر باشیم که از ما درخواست کنند، انجام دهیم. و سعی کنیم از دغدغه های فرد داغدار بکاهیم.    

پوشش مناسب انتخاب کنیم: در مراسمات از لباس مشکی استفاده کنید. اما اگر به هر دلیلی دوست نداشتید که مشکی بپوشید از لباس رنگ تیره استفاده کنید.   

مراقب معاشرت هامون باشیم: از بگو بخند کردن با بقیه مهمان ها بپرهیزید. در مورد کیفیت مراسم نظر ندهید. همچنین در مورد موضوعات حاشیه ای بحث نکنید.

پرهیز از مقایسه کردن: اگر خودتان کسی را از دست داده اید به فرد سوگوار نگویید که منم مثل تو بودم اما زمان همه چیز را حل می کن. هر سوگ برای خودش منحصر به فرد است. 

نصیحت کردن تقدیری و مذهبی: از اینکه به فرد بگویید خواست خدا بوده. توی کار خدا نمیشه دخالت کرد پرهیز کنید.

نتیجه‌گیری روانشناسی سوگ

سوگ بخشی طبیعی از زندگی است که همه ممکن است آن را تجربه کنند. اگرچه سخت و چالش‌برانگیز است، اما می‌تواند فرصتی برای رشد و درک عمیق‌تر زندگی باشد.

پذیرش غم و اندوه، بیان احساسات، مراقبت از خود، حفظ ارتباطات اجتماعی و یادگیری کنار آمدن با این تجربه تلخ از جمله گام‌های مهم در مدیریت سوگ هستند.

در صورت نیاز، بهره‌گیری از مشاوره حرفه‌ای می‌تواند به افراد کمک کند تا این تجربه را بهتر مدیریت کنند و به مرحله پذیرش و آرامش برسند.